W całej Polsce Wigilia Bożego Narodzenia to dzień wyczekiwany, wyjątkowy, piękny i magiczny. W kulturze ludowej z tym dniem wiąże się wiele wierzeń i zwyczajów jak np.
– rozpoczęcie wieczerzy wraz z pojawieniem się na niebie pierwszej gwiazdy, symbolizującej gwiazdę betlejemską,
– zwyczaj znany u Bukowińczyków, którzy wierzyli, że w wigilię do domu, pierwszy powinien wejść mężczyzna, wejście kobiety przepowiadało niepomyślność na cały nadchodzący rok,
– rozłożenie siana pod obrusem, jako symbol miejsca narodzin Chrystusa,
– 12 potraw symbolizujących 12 apostołów lub 12 miesięcy roku, wierzono, że tego wieczoru powinno się skosztować każdej potrawy, bo pominięcie którejkolwiek mogło zwiastować nieszczęście.
Nacechowane symbolicznie były również potrawy układane na stole oraz niektóre produkty, z których przygotowywano jedzenie na ten wyjątkowy wieczór.
Opłatek – symbol pojednania, przebaczenia, pokoju, zgody i miłości.
Mak – symbolizował sen, płodność i łączność z innym światem.
Miód – szczęście i powodzenie w życiu, zapewniał również przychylność sił nadprzyrodzonych.
Ryby – dawny symbol chrześcijaństwa, przypominały o chrzcie i nieśmiertelności, były również oznaką płodności i rodzącego się życia.
Kompot z suszu – symbolizował łączność z przodkami, a jabłka i gruszki wykorzystane do jego przygotowania były związane z miłością i długowiecznością.
Kutia – uosabiała obfitość, urodzaj i błogosławieństwo, wierzono, że zjedzenie kutii przynosi powodzenie w nadchodzącym roku.
Grzyby – ułatwiały nawiązanie kontaktu ze światem zmarłych.
Groch – chronił przed chorobami, a w połączeniu z kapustą zapewniał urodzaj.
Kapusta – symbolizowała odrodzenie życiodajnej mocy, by po zimowym uśpieniu, rośliny odżyły na nowo.
Chleb – symbol dobrobytu i początku nowego życia.
